KADINDA KISIRLIK (İNFERTİLİTE) NEDENLERİ

Kadında hamile kalamama sebepleri nelerdir? Hangi hastalıklar ve patolojiler kısırlığa sebep olabilir? Gebe kalma şansını azaltan faktörler nedir?

Kısırlığa neden olan durumlar erkekte ve kadında eşit olarak saptanmaktadır bu nedenle kısırlık durumunda kadın ve erkeğin birlikte değerlendirilerek sebebin araştırılması gerekir.

Kadında başlıca kısırlık (infertilite) sebepleri:

- Yumurtlama (ovulasyon) düzensizlikleri

- Tüplerin kapalı olması                                                    

- Endometriozis

- Hiperprolaktinemi (Süt hormonu yüksekliği)

- Troid hormon bozuklukları (guatr, hipotroidi, hipertroidi)

- Rahimde bulunan patolojiler (Endometrial ossifikasyon)

- Antisperm antikorlar

- Rahim ve yumurtalıklarla ilgili geçirilen ameliyatlar

- Genital organlarla ilgili geçirilmiş enfeksiyonlar

- İleri yaşa bağlı over rezerv azalması

- Rahim ağzına bağlı nedenler, servikal faktör. (Tek başına bir neden olarak görülmez genellikle)

- Çiftlerin %10-15 kadarında kısırlık (infertilite) olmasına rağmen

herhangi bir sebep bulunamaz.

İnfertilite konusunda etkili diğer faktörler:

- Sigara

- Obezite (Şişmanlık)

- Servikal stenoz (rahim ağzının kapalı olması)

- Vajinismus

- Düzenli ve doğru cinsel ilişki olmaması

- Rahim içerisinde yapışıklıklar olması (Asherman sendromu)

- Luteal faz yetmezliği

- Erken menopoz, erken over yetmezliği

- Kemoterapi ve radyoterapi almış olmak

Yumurtlama düzensizlikleri (ovulasyon olmaması,anovulasyon):

Kadında kısırlık nedenleri arasında en sık görülenlerden birisidir. Yumurtlamanın her ay düzenli şekilde olması hamilelik şansını arttıran önemli bir faktördür. Yumurtlama olmayan bir adet ayında hamilelik oluşması imkansızdır. 

İnfertilite sebebi olarak yumurtlama düzensizliği tespit edilen hastalarda tedavi olarak sıklıkla yumurtlama

sağlayıcı haplar veya hormon ilaçları (halk arasında iğne tedavisi)

 verilir. Adetleri düzenli olan kadınlarda genellikle yumurtlamanın

düzenli olduğu bilinir. Adetleri düzensiz olan, seyrek olan veya polikistik ober

sendromu tanısı konulmuş olan kadınlarda yumurtlama varlığını

saptamak için ultrasonografi ve kan tahlili (progesteron) gibi

araştırmalar yapılır.

Tüplerin (kanalların) kapalı olması:

Her iki tüpün kapalı (tıkalı) olması durumunda yumurtanın tüpten

geçeren sperm ile buluşması ve hamilelik meydana gelmesi imkansızdır. Tek

bir taraftdaki tüp kapalı ise hamilelik meydana gelebilir. Tüpler

önceden geçirilmiş bazı enfeksiyonlara bağlı (PID), endometriozise bağlı, karın ieçrisindeki ameliyatlara bağlı kapanabilirler. Tüplerin

kapalı olduğunu araştırmak için rahim filmi (HSG) çekilir. Rahim

filminde kapalı görülen tüplerin durumundan emin olmak için genellikle laparoskopi yapılır.

Rahim filminde kapalı görülen tüpler laparoskoi sırasında açık olarak tespit edilebilirler. Laparoskopi de tüp içerisine

mavi boyalı bir sıvı verilerek açık olup olmadığı kontrol edilir. Her iki

tüpün kapalı olduğu tespit edilirse tüp bebek uygulanması gerekir.

Endometriozis:

Endometriozis hakkında ayrıntılı bilgiye bizden ulaşabilirsiniz. Endometriozis karın içerisinde ve tüplerde yapışıklıklar oluşturarak (ve hatta yapışıklık olmadan da bazı lokal faktörlerle) hamilelik oluşmasına engel olabilir.

Hiperprolaktinemi (Süt hormonu yükselmesi):

Yumurtlama düzensizliğine ve kısırlığa neden olabilen bir durumdur. Prolaktin (PRL) hormonu beyinde hipofizden salgılanır. Eğer hipofizde ameliyat gerektirecek kadar büyük

bir adenom (tümör) yoksa prolaktin seviyesini düşürmek için ilaç

tedavisi uygulanır. Troid hormonlarındaki anormallikler de prolaktin artışına

neden olabilmektedir. Prolaktin yüksekliği hakkıda detaylı bilgiye bizden ulaşabilirsiniz.

Rahimde bulunan patolojiler:

Rahim içerisinde doğuştan bulunan (perde - septum gibi) veya

sonradan gelişen (miyom, polip) gibi patolojiler kısırlığa neden

olabilirler. Bunlar her zaman kısırlığa neden olmazlar bu nedenle bir myom veya polip saptanması kısırlığın nedeni olduğunu göstermez her zaman. Miyomlar ancak rahim iç kavitesinde ve büyük olduklarında kısırlık nedeni olarak düşünülürler. Küçük poliplerde kısırlık nedeni

olarak düşünülmezler. Bu tür patolojilerin tedavisi için genellikle histeroskopi yöntemi ile ameliyat gerekir.

Rahim veya yumurtalıklarla ilgili ameliyatlar:

Rahim ile ilgili myom alınması veya benzeri bir ameliyat nadiren

rahim içerisinde yapışıklığa neden olabilir ve kısırlığa neden olabilir. Yumurtalıklardan birisinin ameliyatla alması hormon seviyelerinin kötüleşmesine ve bu nedenle hamile kalmanın

zorlaşmasına neden olabilir. İki yumurtalığın alınması durumunda

zaten hamilelik imkansızıdır.

Polikistik over sendromu:

Polikistik over sendromunda hamile kalma şansı ve tedavi gerektiren durumlar ile ilgili ayrıntılı bilgilere bizden ulaşabilirsiniz.