GEBELİKTE TANSİYON YÜKSELMESİ
(HAMİLELİKTE YÜKSEK TANSİYON) - HİPERTANSİYON - PREEKLAMPSİ
HAMİLELİKTE TANSİYON YÜKSEKLİĞİ
Bazı kadınlar zaten gebelikten önce yüksek tansiyona sahiptirler,
bazılarında ise bu durum gebelikle beraber başlayabilir. Bu yüzden
gebelik boyunca tansiyonun düzenli olarak takibi çok önemlidir. Eğer
yüksek kan basıncı gebeliğin ikinci yarısında olursa gestasyonel hipertansiyon olarak bilinir.
Bu tip kan basıncı bebek doğduktan sonra kaybolur.
Eğer gestasyonel hipertansiyon diğer bulgularla (idrarda protein
kaybı yani proteinüri, ayaklarda şişlik yani ödem) beraber olursa preeklampsi denir.
Hafif preeklampsi de tansiyon 140/90 mmHg veya üzerinde seyreder.
İdrarda protein atılımı hafif preeklampside az iken
(günde 0.3 - 5 gram arasında), şiddetli preeklampside günde 5 gramdan fazla protein atılır.
Şiddetli preeklampside tansiyon 160/110 mmHg' nın üzerindedir.
Buna idrarda fazla protein atılması (albuminüri),
karaciğer fonksiyon testlerinde yükselme, trombosit
sayısında azalma, kalıcı baş ağrısı, görme bozukluğu, karaciğer bölgesinde
ağrı gibi bulgular da eklenebilir.
Gebelikte tansiyon yüksekliği plesentayı etkileyebilir ve
bu durumda anne rahmine yeterli kan gitmemesi ile
bebeğin beslenmesi bozulabilir.
Preeklampsi için risk faktörleri:
Aşağıdaki durumlar hamile bir bayanda preeklampsi
görülme riskini arttırır.
- İlk gebelik
- Önceki gebelikte preeklampsi öyküsü
- Gebelikten önce hipertansiyon öyküsü
- Ailede preeklampsi öyküsü
- Kötü obstetrik öykü (daha önceki gebeliklerde anne
karnında bebek ölümü, gelişme geriliği, dekolman v.b)
- 35 yaş üstünde olmak
- Çoğul gebelik (İkiz, üçüz) gebelik
- Tİp 1 Diyabet
- Böbrek hastalığı
- Şişmanlık
- Bağışıklık sistemi bozuklukları
- Trombofili (pıhtılaşma bozuklukları), Faktör-5 Leiden
mutasyonu
Preeklampsi olan kadın,kendisinin ve bebeğinin izlemi için,
hastaneye yatırılmaya ihtiyaç duyabilir. Bazı durumlarda
bebeği erken doğurtulabilir.
Tedavi:
Eğer kan basıncı hafif yükseliyorsa ve gebelik sürci sonuna
yakın değilse yatak istirahati kan basıncını düşürebilir.
Eğer kan basıncı tehlikeli değerlere kadar yükselmiyorsa
(hafif preeklampsi) doğum başlayana dek gebeliğin devam
etmesine izin verilebilir. Bu esnada tansiyon düşürücü
ilaçlar bazen kullanılabilir. Eğer şiddetli preeklampsi veya
eklampsi gelişirse tek tedavi doğumdur. Bebeği doğurtma
kararı anneye ait riskler ve bebeğin anne karnında taşıdığı
riskler ile doğum sonrası karşılaşacağı riskler gözönüne
alınarak verilir. Bazen sezaryen ihtiyacı olabilir.
EKLAMPSİ
Preeklampsi durumunda hastanın nöbet geçirmesine
eklampsi denir. Eklampsi bebek dışında anne hayatını
da tehdit edici bir durumdur ve çoğu zaman tedavi için
acilen doğum (çoğunlukla sezaryen) yaptırılır.
HELLP SENDROMU
Gebelikte tansiyon yükselmesine aşağıdaki bulgular da
eklenirse baş harflerinden dolayı Hellp Sendromu denilen
durum oluşur:
- Hemolysis
(Hemoliz, kırmızı kan hücrelerinin parçalanması)
- ELevated liver Enyzmes
(Karaciğer enzimerinde yükselme)
- Low Platelets
(Kan pıhtılaşmasını sağlayan trombositlerin (plateletlerin)
azalması)
Hellp sendromu gebelikte tansiyon yüksekliğinin ve
preeklampsinin en ciddi formudur. Tedavisi acilen
doğum yaptırmaktır. Aksi taktirde ciddi sorunlara
yol açabilir. Doğumdan sonra yukarıda sayılan
bozukluklar düzelecektir.
Hellp sendromu nadiren doğumdan önce yokken
doğumdan sonra gelişebilmektedir.